
ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη!
Τι είναι το ΣΒΑΚ
Το ΣΒΑΚ είναι ένα ολοκληρωμένο Στρατηγικό Σχέδιο για τη βελτίωση της μετακίνησης ανθρώπων και αγαθών σε μια περιοχή και εκπονείται με τη συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξειδικευμένων επιστημόνων, αλλά και των ίδιων των κατοίκων και των επαγγελματιών της περιοχής.
Τι είναι ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ)
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα της Αστικής Κινητικότητας (ELTIS, n.d.), ένα ΣΒΑΚ παρουσιάζει, ή συνδέεται με μια υπάρχουσα, μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη μελλοντική ανάπτυξη μιας αστικής περιοχής και ειδικότερα της υποδομής και των υπηρεσιών μεταφορών και κινητικότητας. Περιλαμβάνει, επίσης, ένα σχέδιο βραχυπρόθεσμης υλοποίησης της στρατηγικής, προσδιορίζοντας τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης, κατανέμοντας σαφώς αρμοδιότητες και επισημαίνοντας τους απαιτούμενους χρηματοοικονομικούς πόρους.
Το Σχέδιο θα πρέπει να βασίζεται σε μια προσεκτική αξιολόγηση της τρέχουσας και της μελλοντικής απόδοσης του συστήματος αστικών μεταφορών, εξετάζοντας την υφιστάμενη κατάσταση, διαμορφώνοντας ένα επίπεδο αναφοράς έναντι του οποίου μπορεί να μετρηθεί η μελλοντική πρόοδος και καθορίζοντας στόχους απόδοσης και σχετικούς ‘ευφυείς-SMART’ στόχους για την καθοδήγηση της υλοποίησης του σχεδίου (ELTIS, n.d.).
Το ΣΒΑΚ είναι ένα στρατηγικό σχέδιο και όχι μία μελέτη πολεοδομικού, κυκλοφοριακού, συγκοινωνιακού ή περιβαλλοντικού χαρακτήρα.
Σύμφωνα με το Ν. 4784/2021, αρ. 2 το ΣΒΑΚ ορίζεται ως εξής: «Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (Σ.Β.Α.Κ.)», το στρατηγικό σχέδιο κινητικότητας που καταρτίζεται με σκοπό την κάλυψη των αναγκών για την κινητικότητα των ανθρώπων και τη μεταφορά αγαθών στον αστικό και περιαστικό ιστό προς διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής. Το Σ.Β.Α.Κ. στηρίζεται σε υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού λαμβάνοντας υπόψη αρχές ενσωμάτωσης επιμέρους τομεακών πολιτικών, συμμετοχικότητας και αξιολόγησης.
ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Για την ορθή ανάπτυξη ενός ΣΒΑΚ ακολουθούνται οι σχετικές οδηγίες του ELTIS (παλαιές και νέες), ενώ η παρουσίαση των βημάτων εφαρμογής του Κύκλου του ΣΒΑΚ οφείλουν πλέον να εναρμονίζονται με τη νέα ελληνική Νομοθεσία Ν. 4784/2021.
Σύμφωνα με το αρ. 7 του νέου νόμου για τα ΣΒΑΚ οι φάσεις και τα στάδια εκπόνησης του ΣΒΑΚ είναι τα κάτωθι:
Σε αυτή τη φάση ο φορέας εκπόνησης και η ομάδα εργασίας προβαίνουν στις εξής ενέργειες:
-
α. ο φορέας εκπόνησης, με απόφασή του, συγκροτεί την ομάδα εργασίας,
-
β. ο φορέας εκπόνησης δημιουργεί και θέτει σε λειτουργία την ιστοσελίδα για την ανάρτηση του καταρτιζόμενου Σ.Β.Α.Κ., των απόψεων των πολιτών και των εμπλεκόμενων μερών και απευθύνει δημόσια πρόσκληση για συμμετοχή στο δίκτυο φορέων. Η ιστοσελίδα είναι προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία σύμφωνα με τον ν. 4727/2020 (Α’ 184),
-
γ. ο φορέας εκπόνησης συνθέτει το δίκτυο φορέων. Το σύμφωνο συμμετοχής υπογράφεται από τα μέλη του δικτύου φορέων και τον φορέα εκπόνησης σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 6. Ο φορέας εκπόνησης αναρτά το υπογεγραμμένο σύμφωνο συμμετοχής στην ιστοσελίδα του Σ.Β.Α.Κ.,
-
δ. η ομάδα εργασίας μετά τη συγκρότησή της, συλλέγει τα σχετικά με το Σ.Β.Α.Κ. κείμενα και μελέτες εθνικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου που αφορούν ή επηρεάζουν την περιοχή παρέμβασης. Λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη τα Σ.Β.Α.Κ. των όμορων ΟΤΑ της περιοχής παρέμβασης και των ΟΤΑ με χωρική αρμοδιότητα εντός αυτής, τα οποία έχουν ήδη χαρακτηριστεί με την απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 8. Εξετάζει την πληρότητα των στοιχείων και δεδομένων αναφορικά με την περιοχή παρέμβασης και εισηγείται στον φορέα εκπόνησης τη συμπλήρωσή τους.
Φάση ανάπτυξης Σ.Β.Α.Κ.
(φάση Β’)
Στη φάση αυτή περιλαμβάνονται τα εξής στάδια:
-
α. Στάδιο 1: Καθορισμός της διαδικασίας ανάπτυξης του Σ.Β.Α.Κ.
Στο στάδιο αυτό, η ομάδα εργασίας καθορίζει:
αα. το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης του Σ.Β.Α.Κ. και των επόμενων σταδίων και εργασιών του, και
αβ. το σχέδιο συμμετοχής των πολιτών και των εμπλεκόμενων μερών με δράσεις για την ενημέρωση και την ενεργοποίησή τους στην ανάπτυξη των μέτρων του Σ.Β.Α.Κ. Το χρονοδιάγραμμα και το σχέδιο συμμετοχής περιλαμβάνονται σε παραδοτέο που συντάσσεται από την ομάδα εργασίας, υποβάλλεται στον φορέα εκπόνησης και αναρτάται στην ιστοσελίδα του Σ.Β.Α.Κ. -
β. Στάδιο 2: Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και κατάρτιση σεναρίων
Με τη συμμετοχή του δικτύου φορέων, πραγματοποιείται η πρώτη διαβούλευση με τους πολίτες και τα εμπλεκόμενα μέρη. Για την ολοκλήρωση του σταδίου αυτού, η ομάδα εργασίας συντάσσει και υποβάλλει στον φορέα εκπόνησης παραδοτέο το οποίο περιλαμβάνει:
βα. τα πορίσματα της πρώτης διαβούλευσης, κατόπιν αξιολόγησης και επεξεργασίας από την ομάδα εργασίας,
ββ. την έκθεση αποτύπωσης της κατάστασης κινητικότητας εξετάζοντας κατ’ ελάχιστον τα προβλήματα και τις ευκαιρίες για τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 3, και
βγ. τα σενάρια για την κατάσταση της περιοχής παρέμβασης σε ορίζοντα πέντε (5), δέκα (10) ή περισσότερων ετών. -
γ. Στάδιο 3: Ανάπτυξη και προσδιορισμός κοινού οράματος, προτεραιοτήτων και στόχων
Το αρχικό κοινό όραμα και οι προτεραιότητες του Σ.Β.Α.Κ. αναρτώνται στην ιστοσελίδα του φορέα εκπόνησης προς διαβούλευση. Η ομάδα εργασίας με τη συνεργασία του δικτύου φορέων εξετάζει το σύνολο των σχολίων και απόψεων, περιλαμβανομένων και όσων έχουν υποβληθεί κατά το στάδιο 2, συντάσσει και υποβάλλει στον φορέα εκπόνησης για το επικρατέστερο σενάριο, παραδοτέο στο οποίο:
γα. ορίζονται σαφώς το τελικό κοινό όραμα, οι προτεραιότητες του Σ.Β.Α.Κ. και τα προβλήματα τα οποία επιδιώκει να επιλύσει, σε διάστημα, τουλάχιστον, δεκαετίας, και
γβ.. προσδιορίζονται οι επιμέρους στόχοι, οι οποίοι είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, υλοποιήσιμοι και με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Το παραδοτέο του σταδίου 3 αναρτάται στην ιστοσελίδα του Σ.Β.Α.Κ. -
δ. Στάδιο 4: Ανάπτυξη και αξιολόγηση πακέτου μέτρων
Συγκεντρώνονται και προσδιορίζονται τεκμηριωμένα τα καταλληλότερα μέτρα που εξυπηρετούν τον σκοπό του Σ.Β.Α.Κ. Με τη συμμετοχή του δικτύου φορέων πραγματοποιείται η διαβούλευση με τους πολίτες και τα εμπλεκόμενα μέρη, κατά την οποία παρουσιάζονται τα μέτρα που έχουν προσδιορισθεί, για την υποβολή των σχολίων τους. Το δίκτυο φορέων συνεργάζεται με την ομάδα εργασίας και υποβάλλει τις απόψεις του. Για την ολοκλήρωση του σταδίου, η ομάδα εργασίας εξετάζει το σύνολο των σχολίων και απόψεων για την επιλογή των πλέον πρόσφορων μέτρων. Μετά την ολοκλήρωση της ανωτέρω εξέτασης, συντάσσει και υποβάλλει στον φορέα εκπόνησης παραδοτέο κείμενο που περιλαμβάνει:
δα.. τα πορίσματα της δεύτερης διαβούλευσης κατόπιν αξιολόγησης και επεξεργασίας των συλλεγέντων σχολίων και,
δβ.. τα επιλεγέντα μέτρα παρέμβασης, πακέτα μέτρων, τη σύνδεσή τους με το όραμα, τις προτεραιότητες και τους στόχους του Σ.Β.Α.Κ., καθώς και τους σχετικούς δείκτες παρακολούθησης. Το παραδοτέο του σταδίου 4 αναρτάται στην ιστοσελίδα του Σ.Β.Α.Κ. -
ε. Στάδιο 5: Κατάρτιση - υποβολή σχεδίου δράσης.
Για την κατάρτιση και υποβολή του σχεδίου δράσης ακολουθούνται τα εξής: εα. Η ομάδα εργασίας σε συνεργασία με το δίκτυο φορέων, καταρτίζει σχέδιο δράσης το οποίο περιλαμβάνει τα επιλεγέντα μέτρα.
-
στ. Στάδιο 6: Εξέταση Σ.Β.Α.Κ.
Μετά τον χαρακτηρισμό του σχεδίου ως Σ.Β.Α.Κ., η απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 8 αναρτάται στην ιστοσελίδα του Σ.Β.Α.Κ.
Φάση υλοποίησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης μέτρων Σ.Β.Α.Κ. (Φάση Γ’)
Στη φάση αυτή περιλαμβάνονται τα εξής στάδια:
-
α. Ο φορέας εκπόνησης παρακολουθεί και αξιολογεί την υλοποίηση του Σ.Β.Α.Κ., σύμφωνα με όσα έχουν ορισθεί στο τελικό σχέδιο δράσης του σταδίου 5 της φάσης Β’.
Προς τούτο ο φορέας εκπόνησης:
αα.καταρτίζει ανά διετία εκθέσεις προόδου του υλοποιούμενου Σ.Β.Α.Κ., οι οποίες αναρτώνται στην ιστοσελίδα του οικείου Σ.Β.Α.Κ. προς ενημέρωση των πολιτών και εμπλεκόμενων μερών και για την υποβολή των σχολίων τους. Ο φορέας εκπόνησης γνωστοποιεί εγγράφως την έκδοση και την ανάρτηση της έκθεσης προόδου στους φορείς του σταδίου 5 και στην αρμόδια υπηρεσία του άρθρου 8 προς ενημέρωσή τους,
αβ. επικαιροποιεί το σχέδιο δράσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 9,
αγ. αναθεωρεί το Σ.Β.Α.Κ. κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 9. β.
Ομάδα Εργασίας
1
1
1
1
Το ΣΒΑΚ είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που στηρίζεται στο συμμετοχικό σχεδιασμό και στην άμεση εμπλοκή του κοινού, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των επικσεπτών και την προσαρμογή του Δήμου σε ένα περισσότερο βιώσιμο και ασφαλές τρόπο ζωής. Η συμμετοχή όλων είναι απαραίτητη.
Για την εκπόνηση ενός Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας συγκροτείται μια ομάδα που ονομάζεται «ομάδα του ΣΒΑΚ» και αποτελείται από μηχανικούς και άλλους υπαλλήλους του Δήμου, από ειδικούς επιστήμονες στη βιώσιμη κινητικότητα και από στελέχη της δημοτικής αρχής.
Η ομάδα του ΣΒΑΚ οφείλει σε κάθε βήμα της διαδικασία σχεδιασμού, να καλεί σε ενημέρωση και διαβούλευση:
Εκπροσώπους των άλλων δημοτικών παρατάξεων
Εκπροσώπους των τοπικών φορέων
Εκπροσώπους φορέων περιφερειακής ή εθνικής κλίμακας
Κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη
Ομάδα Εργασίας
1
1
1
1
Το ΣΒΑΚ είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που στηρίζεται στο συμμετοχικό σχεδιασμό και στην άμεση εμπλοκή του κοινού, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των επικσεπτών και την προσαρμογή του Δήμου σε ένα περισσότερο βιώσιμο και ασφαλές τρόπο ζωής. Η συμμετοχή όλων είναι απαραίτητη.
Για την εκπόνηση ενός Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας συγκροτείται μια ομάδα που ονομάζεται «ομάδα του ΣΒΑΚ» και αποτελείται από μηχανικούς και άλλους υπαλλήλους του Δήμου, από ειδικούς επιστήμονες στη βιώσιμη κινητικότητα και από στελέχη της δημοτικής αρχής.
Εκπροσώπους των άλλων δημοτικών παρατάξεων
Εκπροσώπους των τοπικών φορέων
Εκπροσώπους φορέων περιφερειακής ή εθνικής κλίμακας
Κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη
Ο ρόλος του καθενός στο ΣΒΑΚ
ΔΗΜΟΤΙΚΗ
ΑΡΧΗ
ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ
Διαμορφώνει το όραμα και διασφαλίζει την πολιτική βούληση για την υλοποίηση των προτάσεων του ΣΒΑΚ.
Συντονίζουν και σχεδιάζουν τη διαδικασία εκπόνησης, πραγματοποιούν τις τεχνικές μελέτες, διοργανώνουν τις διαδικασίες διαβούλευσης και καταθέτουν το τελικό κείμενο του ΣΒΑΚ στο Δημοτικό Συμβούλιο.